შეფასებები

„ლელიანის“ დათვალიერებისას უდიდესი სიამოვნება მივიღე. შეიძლება ითქვას, რომ ეს რეზიდენციული ზრუნვის სახლი პირველი მერცხალია, რომელმაც ქართულ რეალობაში ხანდაზმულის ე.წ. „ჩაბარების“ სტერეოტიპი დაამსხვრია. აქ ადამიანს სრული კომფორტი და ნამდვილი ოჯახური სითბო ხვდება, რაც 65 წელს გადაცილებული მოქალაქეებისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანია. შემოსვლისთანავე ამჩნევ იმ მობინადრეების კმაყოფილებას, რომლებიც ამ შესანიშნავ გარემოში იმყოფებიან და რწმუნდები, რომ ამგვარი სახლის არსებობა მართლაც საოცარი მიღწევაა. თამამად შემიძლია ვთქვა, რომ „ლელიანი“ არა ბიზნესპროექტი, არამედ ჩვენი ქვეყნისთვის აუცილებელი სოციალური პროექტია. რაც უფრო მეტი მსგავსი სახლი იარსებებს, მით უფრო ბედნიერი იქნება ჩვენი სიბერე“.

„ჩვენ ვართ ჩვენი მშობლების შვილები, მაგრამ ერთ დღესაც, მშობლები ხდებიან ჩვენი შვილები. ბოლო ერთი თვეა დედაჩემი ჩემი შვილი გახდა. ეს არის პატარა ცუნცულა, პატარა ჩიტი. დედა 92 წლისაა და მოულოდნელად აღმოვჩნდით ამ განსაცდელის, ალბათ უფრო გამოცდის, წინაშე. თავისი ასაკისთვის ფიზიკურად და გონებრივად აბსოლუტურად ჯანმრთელი და აქტიური ქალი, რომელსაც შეეძლო, მთელი ქალაქი ფეხით მოევლო, ერთ დღესაც ვეღარ ადგა. საავადმყოფოში წავიყვანეთ და აღმოჩნდა, რომ მოტეხილობა ჰქონდა. თვითონ არ ახსოვს, მაგრამ ექიმები ამბობენ, რომ ხანდაზმულ ასაკში ძვლები იმდენად იფიტება, მოტეხილობა შეიძლება საწოლში გადაბრუნებამაც კი გამოიწვიოს. სასწრაფოდ რაღაც უნდა მოგვეფიქრებინა. ასეთ შემთხვევებში პაციენტს საავადმყოფოში არ იტოვებენ, სახლში უნდა გადაიყვანო. შემდეგ გიწევს, მოძებნო 24-საათიანი მომვლელი ან ორი ადამიანი, რომლებიც დღე-ღამის განმავლობაში ერთმანეთს ჩაანაცვლებენ. მზად ვიყავით, ყველაფერი გაგვეკეთებინა, მაგრამ მომვლელი უბრალოდ ვერ ვიშოვეთ. საქმე ისაა, რომ ამ დროს ადამიანს სპეციფიკური ზრუნვა სჭირდება. მომვლელმა უნდა იცოდეს, როგორც წარმართოს მკურნალობის კურსი, რადგან ასაკია, ძვლებია, მოტეხილობაა და მანიპულაციები შესაბამისად უნდა ჩატარდეს. საგონებელში ჩავვარდით და სწორედ ამ დროს აღმოვაჩინეთ „ლელიანი“. თავიდან ტელეფონით გავესაუბრე და მივხვდი, რომ პროფესიონალებთან მქონდა საქმე. კარგად ესმოდათ, როგორ ავადმყოფზე იყო საუბარი და ისიც ზუსტად ამიხსნეს, როგორ უნდა ემართათ დინამიკაში მისი მდგომარეობა. ძალიან დიდი სითბო ვიგრძენი. მაშინ დავფიქრდი, რამდენად მნიშვნელოვანია ასეთი დამოკიდებულება, ის, თუ როგორ ელაპარაკები ავადმყოფის შვილს ან დედას... მომენტალურად ხვდები, უნდა ენდო და წახვიდე იქ თუ არა. მე და ჩემს ძმას ბევრი აღარ გვიფიქრია. მაშინვე წამოვედით. ახლაც მბურძგლავს აქ მოსვლისას პირველი შთაბეჭდილების გახსენებაზე. ჩემს მოლოდინს გადააჭარბა. გარემო სუფთა, წკრიალა. შემოდიხარ და სასტუმროს განწყობა გხვდება. ან როგორი გოგონები არიან! ამდენი ღიმილი და სიყვარული! ყველას მიმართ საოცარი დამოკიდებულება აქვთ. შემოდიხარ და გეუბნებიან, რომ ცხოვრება გრძელდება და ყველაფერი კარგად იქნება. აქ ყოფნის დროს გავაანალიზე, როგორ მოქმედებს ასეთი მიდგომა ფსიქოლოგიურ მდგომარეობაზე. ვფიქრობ, საქართველოში ბევრი ასეთი სახლი უნდა იყოს. როცა საქმე შენი ოჯახის წევრს ეხება, ძალიან დიდ მნიშვნელობას ანიჭებ კლასს, ხარისხს. ამიტომ, დიახ, უნდა იყოს ბევრი და ისეთივე ხარისხიანი, როგორიც „ლელიანია“.

„ძალიან მოხიბლული ვარ იმ არაჩვეულებრივი გარემოთი, რაც „ლელიანში“ დამხვდა. „ლელიანი“ შესანიშნავი სივრცეა იმისთვის, რომ ადამიანი გვიან დაბერდეს და ახლავე ავხსნი, რას ვგულისხმობ: დაბერება მხოლოდ ბიოლოგიური პროცესი არ არის. არსებობს ფსიქოლოგიური დაბერებაც და, ამ შემთხვევაში, სწორედ ამაზე გავამახვილებ ყურადღებას. ბიოლოგიური ასაკი ყველა ჩვენგანს ერთნაირად ემატება. მართალია, თავის ასაკთან შედარებით, ზოგი შეიძლება უკეთ გამოიყურებოდეს, ზოგიც – ნაკლებად, მაგრამ, ნაოჭების რაოდენობის მიუხედავად, ბიომარკერებით ჩვენ ერთნაირად ვბერდებით. მაგალითად, ერთსა და იმავე პერიოდში გვაქვს პუბერტატი, ერთ ასაკში გვეწყება მეორე გარდატეხის პერიოდი და ა.შ. რაც შეეხება ფსიქოლოგიურ დაბერებას: ფსიქოლოგიური ასაკი დიდწილად განპირობებულია იმ სოციალური სხეულის შენარჩუნებით, რომელიც გვასტიმულირებს. სოციალური სხეული კი მეგობრებთან, თანატოლებთან ურთიერთობაა. მათთან ხან კონფლიქტი გვაქვს, ხან ბედნიერები ვართ, ხან – ნაწყენები, ვსაუბრობთ, ვიცინით, ვთამაშობთ თამაშებს, რომლებსაც ჩვენი თაობა თამაშობდა. სწორედ ეს გვეხმარება სოციალური სხეულისა და, შესაბამისად, ახალგაზრდობის შენარჩუნებაში. არ არის აუცილებელი, ადამიანი მაინცდამაინც დაავადებული ან მოსავლელი იყოს „ლელიანში“ რომ მოვიდეს. აქ უბრალოდ სოციალიზაციისთვისაც შეიძლება ყოფნა. მეორე საკითხია ის, რომ თუ ხანდაზმულს სამედიცინო საჭიროებები აქვს, პროფესიულ მოვლას ოჯახის წევრი ვერ ჩაუნაცვლებს. რაც უნდა კარგად ზრუნავდნენ მასზე ოჯახის თუნდაც ყველაზე გულმხურვალე და გულთბილი წევრები, მოვლის ხარისხი სულ სხვაა, როცა ამას პროფესიონალი აკეთებს. „ლელიანი“ ამგვარი შემთხვევებისთვისაც შეუცვლელია“.

„ლელიანი“ სანდო, პროფესიონალური და მაღალკვალიფიციური სახლია. ესაა დაწესებულება, სადაც ასაკოვან ადამიანებს სთავაზობენ უმაღლესი ხარისხის მომსახურებას სიცოცხლის გახანგრძლივების მიზნით. „ლელიანი“ ჩვენთვის გახდა მეორე სახლი, სადაც სულ მოგვეჩქარება მოსვლა“.

„ჩემთვის „ლელიანი“ ნდობის ადგილია. აქ ბებია უზრუნველყოფილია როგორც 24-საათიანი მეთვალყურეობით, ისე ზრუნვით, ყურადღებითა და მოვლით. ამ სახლის მაღალკვალიფიციური პერსონალი და მენეჯმენტი ხანდაზმულებს ცხოვრების ღირსეულ გაგრძელებას სთავაზობს. დიდ მადლობას გიხდით იმ დამოკიდებულებისა და სიყვარულისთვის, რომელსაც ჩვენი ბებიისა და ჩვენ მიმართ ვგრძნობთ“.

„ლელიანი“ ამგვარი ტიპის პირველი დაწესებულებაა ქვეყანაში და მივესალმები ამ საოცარი სახლის გახსნას. ეს არის ადგილი, სადაც ხანდაზმულებს კომფორტული, მეგობრული და მზრუნველი ოჯახური გარემო დახვდებათ. ასეთი სახლის არსებობა მრავალი თვალსაზრისითაა მნიშვნელოვანი. მაგალითად, თუ ოჯახში მოხუცია და საზღვარგარეთ სასწავლებლად ან დასასვენებლად გიწევს გამგზავრება, შეიძლება გეგმების შეცვლა მოგიწიოს – უნდა მოძებნო სანდო მზრუნველი, რომელსაც ხანდაზმულს დაუტოვებ ან საერთოდ გადადო წასვლა. ასეთ შემთხვევაში „ლელიანს“ მშვიდად ანდობ როგორც მოხუცებულს, ისე უფრო ახალგაზრდა ასაკის ადამიანსაც, რომელსაც ჯანმრთელობის მდგომარეობის გამო მარტო ყოფნა არ შეუძლია და მზრუნველი ესაჭიროება. გარდა ამისა, ხშირია შემთხვევები, როდესაც ოჯახის ყველა წევრი მუშაობს, ყველა დაკავებულია და ამ დროს სახლში მოხუცი მარტო რჩება. ზოგიერთ მათგანს მარტოობის შიში აქვს, ზოგს რაიმე დახმარება, ელემენტარულად წნევის გაზომვა სჭირდება, ზოგს კი, უბრალოდ, ხმის გამცემი უნდა გვერდით. ასეთ დროს თამამად შეგიძლია მიმართო „ლელიანს“, სადაც ხანდაზმულის კეთილდღეობისთვის აუცილებელი ყველა პირობაა უზრუნველყოფილი. პირველ რიგში კი ესაა ჯანსაღი სოციალური გარემო, რაც არა მხოლოდ ხანდაზმულისთვის, არამედ ნებისმიერი ასაკის ადამიანისთვისაა მნიშვნელოვანი“.

„ჩვენს ქვეყანაში ხანდაზმულთა სახლის არსებობა, განსაკუთრებით ისეთის, როგორიც „ლელიანია“, ძალიან მნიშვნელოვანია. რეზიდენციული ზრუნვის უმთავრესი პრინციპი უსაფრთხოებაა. გარდა ამისა, აუცილებელია ასაკოვანი ადამიანების სოციალიზაციისა და აქტიური ცხოვრების უზრუნველყოფა. ვფიქრობ, „ლელიანი“ საქართველოში პირველი რეზიდენციული ზრუნვის სახლია, რომელიც მსგავსი სტანდარტითა და მომსახურებით გამოირჩევა. აქ იმგვარი პირობებია შექმნილი, რომ 65 წელს გადაცილებულებმა მაქსიმალურად უსაფრთხოდ და დაცულად იგრძნონ თავი, დარჩნენ სოციალურად აქტიურები, შეინარჩუნონ ფიზიკური და მენტალური ჯანმრთელობა. ჩვენს საზოგადოებაში ჯერ კიდევ არსებობს მოსაზრება, რომ მოხუცის ასეთ სახლში მიყვანა მიტოვების ტოლფასია, მაგრამ როდესაც ამ გარემოს საკუთარი თვალით იხილავ, ეს სტიგმა აუცილებლად დაიმსხვრევა. სასტუმროს ტიპის სრულად ადაპტირებული, კარგად აღჭურვილი, პროფესიონალებით დაკომპლექტებული რეზიდენციული ზრუნვის სახლი ბევრ ადამიანს მოუტანს სიკეთეს“.

„ასეთი ტიპის სახლი ხანდაზმულებს ინტერესების გაღვივებაში დაეხმარება. შეიძლება ახალგაზრდობა ისე გავიდეს, რომ უამრავი რამის გაკეთება და აღმოჩენა ვერ მოასწრო; ვერც კი გაიგო, რამდენ საინტერესოსა და სასიამოვნოს ვერ ეზიარე. ამგვარი სახლი მშვენიერი ადგილია ახალი შესაძლებლობებისთვის. მისი არსებობა ადამიანებს სიცოცხლესა და ახალგაზრდობას გაუხანგრძლივებს“.

„ხანდაზმულთა სახლ „ლელიანის“ შექმნა ძალიან მახარებს. ბრწყინვალე იდეაა, ვინაიდან ეს არის შესაძლებლობა, ადამიანებმა გააგრძელონ სოციალიზაცია, ურთიერთობა და ცხოვრება“.

„ევროპაში ცხოვრების პერიოდში არაერთხელ დამიკრავს კონცერტი ხანდაზმულთა სახლში. ეს მაღალი დონის დაწესებულებები იყო, სადაც მოხუცებულთა მიმართ პატივისცემა და მათზე ზრუნვა იგრძნობოდა. მივესალმები ასეთი სახლის გახსნას“.

„ჩვენს ქვეყანაში აუცილებლად უნდა არსებობდეს მაღალი სტანდარტის ხანდაზმულთა სახლი. შეიძლება მოდიოდნენ შენთან შვილები, შვილიშვილები, არაფერს გაკლებდნენ, გეფერებოდნენ, თუ საჭიროა და საშუალება აქვთ დამხმარე ადამიანის ანაზღაურებას გიხდიდნენ, მაგრამ სასაუბროდ, დისკუსიისა და აზრების გაცვლისთვის არავის სცალია. ადამიანების უმრავლესობას კომუნიკაციის დეფიციტი აქვს, ასეთი სახლი კი გაძლევს შესაძლებლობას, იყო შენს თანატოლებთან, თანამოაზრეებთან ერთად, შეძლო მათთან ურთიერთობა და სოციალიზაცია, რაც გაცილებით უკეთესია“.

„ამგვარი სახლის არსებობა აუცილებელია. ჰოლანდიაში ვნახე ამ ტიპის დაწესებულება და ძალიან მომეწონა. ერთიანი კომპლექსი იყო, 4-5 სამსართულიანი შენობა. გარედანაც კარგად ჩანდა, როგორ კომფორტულად იყო ყველაფერი მოწყობილი. ადამიანი ასაკში რომ შედის და 80-85 წლის ხდება მეგობრები და ახლობლები ნაკლებად ჰყავს, მარტოა, ამიტომ, თუ ხანდაზმულები ისეთ სიტუაციაში მოხვდებიან, სადაც მოუვლიან, სადაც თანატოლებს გაიცნობენ და გაესაუბრებიან, მათთან საერთო ინტერესებს გამონახავენ, რა თქმა უნდა, მათი ცხოვრება უფრო სახალისო ხდება. ამ საქმეს მხოლოდ მივესალმები“.